Pan de Cea
Posiblemente un dos mellores "pans" do mundo.
O seu proceso de elaboración stransmitiuse de xeración en xeración.
Trátase dun produto elaborado por verdadeiros artesáns.
Máis información no menú da esquerda e en: http://www.pandecea.org
Ubicación e Historia
As orixes de San Cristovo de Cea, así como a súa tradición panadeira, discorreron parellas á historia do Mosteiro Cisterciense de Santa María a Real de Oseira, Monacato que nunca deixou de lado as prácticas de moenda e da panificación, provéndose dos recursos necesarios para tal fin, sendo a Vila de Cea principalmente a subministradora do pan. Pan de CeaDende a súa localización nun cruce e camiños dos cales o máis importante e transitado, por diferentes motivos, durante tódolos tempos era –e segue a ser- o que se dirixe a Santiago de Compostela, San Cristovo de Cea pasou a ser “la Villa del buen pan”, paradigma e referente na provincia de Ourense e incluso en toda Galicia.
Dende a primeira reseña histórica que data do século XIII cando o Abade Don frei Arias Pérez obtén do Rei Sancho IV o privilexio polo que concede ó Coto de Cea Igrexa e feira mensual, ata a actualidade, a Vila de Cea é unha valiosa testemuña da historia de Galicia. A actividade panadeira increméntase notablemente na época da Casa dos Austria. Séculos despois dende a nova Casa de Borbón, e grazas a un proxecto política que persegue a modernización do Reino, realízase no ano 1752 por parte do Marqués da Ensenada un Censo na vila de Cea. En dito censo catalóganse como panadeiros gran parte dos veciños de San Cristovo de Cea, reseñándose tamén os fornos que xa daquela sumaban doce.
Os anos foron pasando e nas primeiras guías de Galicia xa daban conta da calidade do pan, así en 1883 na guía de Cesáreo Rivera e Víctor Manuel Vázquez escríbese o que segue: “La Villa de Cea es famosa en toda la provincia por sus acreditadas tahonas, en las que elabora un pan de trigo exquisito que se vende en el mercado de Carballino y otros pueblos cercanos, en donde es muy apreciado”. Trátase pois, da fidedigna constatación da calidade dun produto elaborado dunha forma singular que o facía moi apreciado, e ademais, da actividade duns fornos que viñan cocendo dende facía máis de cincocentos anos. Anos máis tarde o recoñecido escritor D. Ramón Otero Pedrayo, tamén deixou constancia da notable industria panPan de Ceaadeira da Vila de Cea na súa redacción de “Guía de Galicia”, tendo esta un interese especial xa que é a primeira vez que se recolle un testemuño gráfico do pan xa que se inclúe unha ilustración dunha panadeira vendendo o pan na Vila do Carballiño nun día de feira. O pan segue a conservar a mesma forma que nela se describe.
Na actualidade podemos dicir que a panadería segue a ser a principal actividade agroindustrial deste concello, á que se dedican máis de vinte fornos que elaboran este afamado produto e ó que dende xa fai varios anos se lle dedica unha festa de exaltación no mes de xullo.
O Producto
O "Pan de Cea" defínese como o pan que se elabora con fariña de trigo, da que o 50% procede das variedades da Comunidade Autónoma de Galicia coñecida como "do país", con adicción de auga potable e sal comestible, ao que se engade para a súa fermentación masa nai que provén dunha elaboración anterior. O amasado realízase en varias etapas, seguindo as técnicas ancestrales da propia zona, mediante un laborioso proceso artesanal. Para rematar a masa cócese en hornos circulares de pedra granítica de deseño característico da zona.
As características principais do Pan de Cea son as seguintes:
- Formas da peza de Pan : Alongada e redondeada nos seus extremos, cunha fendidura transversal no centro da súa parte superior, denominada "fenda", diferenciando a peza en dúas partes iguais curvadas e ensambladas entre si.
- Presentacións: Dous tipos de presentacións que se diferencian polo peso e as dimensións: Peza ou "Poia" : Peso entre 1 e 1,2 Kg., media Peza ou "Molete" : Peso entre 0,5 e 0,6 Kg.
- Codela ou "codia" : Grosa de anchura variable, ata nunha mesma peza, consistencia dura e ríxida e con tendencia a facer láminas. A súa cor vai desde dourado a castiñeiro escuro. Sabor tostado.
- Miga ou "miolo" : Textura esponxosa, fibrosa e firme. Alveolado non moi abundante, distribuído de forma irregular e de tamaño moi variable. Cor apergaminado, recordando o gran de trigo enteiro. Sabor intenso a trigo.
A obtención do produto ten un proceso artesanal transmitido de xeración en xeración, adaptándose á lexislación actual sen perder a súa propia e caracterizadora identidade. O proceso consta das seguintes fases;
- AMASADO: Colócase a fariña dándolle forma parecida á dun volcán, engadíndolle no centro auga con sal e a masa nai que procede do amasado da fornada anterior e denominado "formento". A continuación realízase o amasado durante 60 minutos de forma manual.
- REPOUSO (Durmir o neno-Durmilo neno): A masa déixase en repouso entre 45 e 60 minutos. Debe ter a temperatura adecuada polo que se cobre cunha tea de algodón e unha manta se fose preciso.
- DIVISIÓN DA MASA (Taxar): A masa divídese manualmente despois do repouso en porcións dun peso aproximado de 1,5 Kg. ou 0,75 Kg., segundo o formato a realizar.
- REAMASADO (Tendas): Denomínase tenda a cada operación de reamasado, co seu posterior repouso de 25 a 30 minutos. O proceso de elaboración sofre normalmente tres tendas, podéndose reducir a dúas se as condicións son favorables.
- INTRODUCIÓN NO FORNO (enfornado): Para introducir a masa no forno colócase na pa e faiselle un corte no centro da parte superior. O proceso de introducir a masa no horno realízase en varias etapas, á vez que se realiza unha redistribución das pezas no horno (andalo pan), apartándoas do foco de calor. O forno quentásese previamente utilizando para isto leña ou outros materiais de tipo vexetal ou que non proporcionen nin cheiro nin sabor.
- COCCIÓN: Unha vez colocada a totalidade da fornada, péchase o horno deixando un tempo de cocción de aproximadamente 120 minutos.
- REVER: As pezas unha vez fora do horno deben permanecer en maduración, arrefriando unha hora en listons de madeira
Fotografias da elaboración:
Imaxe Corporativa
O logotipo elexido para el Pan de Cea tiña que ser sinxelo e case artesanal, que crease unha imaxe de marca tanto no seu grafismo como na súa tipografía e que desde o primeiro momento se identificase co produto.
Escolleuse xa que logo unha imaxe plana, unidimensional, afastada de complicacions e que representa moito mais do que aparenta, xa que non só é semellante ao noso pan, senón que representa tamén o inicio de todo o proceso, simbolizando as terras de labranza coas distintas cores que toman dependendo de cando son traballadas ou da mesma calidade da terra.
En conxunto concibiuse un logotipo que pretende conxugar a idea de intemporabilidade, que sobrevive desde o antigo ao mais moderno, á vez que establece unha metáfora visual co referente real: O Pan de Cea
Festa de Exaltación do Pan de Cea
Todos os primeiros domingos de xullo desde o ano 1991, celébrase no Campo da Saleta de Cea, a festa de Exaltación do Pan de Cea.
O entorno da Capilla da veneradísima Virxe de la Saleta convírtese nun punto de encontro obrigado para degustar o famoso produto elaborado polas Panadeiras e Panadeiros de Cea.
Ano tras ano a fiesta gana en presenza e hoxe en día está marcada na axenda de moitos como cita inexcusable...
© As fotos son propiedadw de www.concellodecea.com. Queda prohibida a súa reproducción total ou parcial sen consentimento expreso do propietario.
© As fotos da elaboración do Pan de Cea (con marca de auga), son propiedade del Consello Regulador da IXP Pan de Cea. Queda prohibida a súa reproducción total ou parcial sen consentimento expreso do propietario.
© O Logotipo do Pan de Cea non se pode usar sen consentimiento do Consello Regulador, rexistrador da marca. Queda prohibida a súa reproducción total ou parcial sen consentimento expreso do propietario.
Todas as imaxes amplianse ao pulsalas